Wat te doen bij een PDS aanval

PDS aanval
Foto van Bianca Hermans
Bianca Hermans

Gedragstherapeut | diëtist | mental coach

Je wordt er door overvallen: ineens flinke buikpijn, je krijgt het warm en koud tegelijk, het zweet breekt je uit. Even later zit je op het toilet. Je loopt helemaal leeg of er komt juist niets en/of het doet enorm pijn. Om nog maar niet te praten over de misselijkheid… Een PDS aanval: hoe ziet die bij jou eruit?

Ik snap dat je nu super graag die quick fix zou willen. Want het liefst heb je nooit meer zo’n aanval. Super begrijpelijk. En hoe graag ik je die zou willen geven; ik heb ‘m niet. Niemand heeft die quick fix (ook al beloven ze het je wel).

Wel kan ik je meenemen in wat wel en niet helpt in het omgaan met die bijzonder vervelende (oké oké, Helse) PDS aanval, wanneer je erdoor wordt overvallen.

Vechten tegen de aanval

Natuurlijk reageer je op een aanval. Zo niet lijfelijk, dan wel mentaal. Daar ben je mens voor. Zo’n PDS aanval triggert een stressreactie en dat zorgt automatisch voor een fight, flight of freeze reactie. En aangezien de aanval ín je lijf zit, kan je niet vluchten of bevriezen. Dus ga jijzelf ook in de aanval.

Hoe ziet dat er bij jou uit? Uit ervaring weet ik dat je lichamelijk niet tot veel in staat bent. Je wordt gedwongen te zitten, liggen of voorover gebogen over het aanrecht te hangen en de ‘weeën op te vangen’. En wellicht moet je even later naar de wc rennen.

Het gevecht zal dan ook meer in je hoofd zitten:

  • De gedachte “Hou op! Kl*te pijn, ga weg!”
  • De gedachte “Wat heb ik nu weer fout gedaan, waar komt dit vandaan??”
  • De gedachte “Niet weer…” “Dit komt nu echt niet uit.”
  • De gedachte “Ik wilde dat ik uit mijn lijf kon ontsnappen…”
  • Je probeert emoties weg te stoppen. Het komt helemaal niet uit om je nu boos, angstig en gefrustreerd te voelen. Dus voel je je nog bozer, angstiger en/ of gefrustreerder…

Lichamelijk uit zich dit in een hoge en snelle ademhaling. Ook je spieren, zeker je bekkenbodemspieren, staan flink gespannen. Allebei verhogen ook nog eens de stresshormonen. En nu komt het meest vervelende: dat allemaal te samen zorgt ervoor dat die PDS aanval al maar langer duurt en/of heftiger wordt.

Terwijl ik dit type ontsnapt er een hele diepe zucht. Ik herinner me deze aanvallen maar al te goed en vooral ook het gevoel van frustratie die na zo’n aanval bleef hangen. “Hoe dan? Waar komt het nu door? Ik wil er zo graag van af!” waren vaak terugkerende gedachten. Inmiddels gaat het een stuk beter. Ik heb ze nog wel, maar minder heftig en veel minder vaak. Ik ga er totaal anders mee om.

Een PDS aanval aanpakken met BH

De belangrijkste tip die ik je kan geven is BH. Nee, dat staat niet voor mijn initialen (komt wel heel toevallig mooi uit 😉). BH staat voor Blijf Hier. Blijf in het moment.

Kijk maar naar de gedachten-voorbeelden die ik net gaf. Je schiet van het verleden (“Wat heb ik fout gedaan!”), naar de toekomst (“Ga weg pijn, het komt niet uit, want ik moet nog…”). Wellicht herken je ook dit soort gedachten. Vecht-gedachten zijn vaak gerelateerd aan verleden of toekomst.

Maar nu, ín het moment, zijn de klachten aanwezig en hebben jouw hoofd en lijf iets anders nodig. Kortom, welke stappen gaan jou helpen bij een PDS aanval:

  1. Adem in, adem uit. Ik weet het, super cliché, maar oh zo belangrijk. Wat er bij pijn en stress gebeurd is dat je snel en/of hoog gaat ademhalen of je houdt misschien onbewust je adem in. Hiermee houd je de stressreactie in stand en voed je je klachten.
    • Leg je hand op je buik en adem rustig naar je hand toe. Diepe buikademhaling staat er om bekend om stresslevels weer te doen laten zakken. En het mooie is, is dat je je adem altijd bij je hebt, waar je ook bent.
  2. Merk je gedachten op. Welke woorden, zinnen of beelden komen in je op. Helpen ze je op dit moment? Of zijn ze paniek aan het zaaien of onrust aan het stoken?
    • Bekijk ze van een afstandje, als voorbij drijvende wolken. Je hoeft ze niet te veranderen. Jij besluit of je er naar wilt luisteren. Je bent namelijk NIET je gedachten. (Meer weten over hoe gedachten werken? Lees hier verder)
  3. Ervaar je pijn? Hij bijt niet, dus maak even kennis. Hoe spannend dat ook is.
    • Scan je lijf en ervaar waar je je pijn precies voelt en omschrijf de pijn voor jezelf. Adem nu naar die pijn toe (en wellicht deed je dat al bij stap 1). Probeer hem niet te veranderen of er tegen te vechten. Blijf ademen en Blijf Hier.
  4. Wat heb jij NU nodig? Terwijl je rustig probeert te ademen, je gedachten en pijn aan het observeren bent.
    • Helpt het om alvast even rustig op het toilet te zitten (met een krukje onder je voeten), zodat je straks niet hoeft te rennen?
    • Helpt het om even te liggen, een muziekje te luisteren en je buik een zachte massage te geven?
    • Helpt het om even te zitten met een warme pittenzak?
    • Helpt het om je volgende afspraak even in te lichten dat je niet of later komt?
    • Helpt het om aan de mensen in je directe omgeving aan te geven dat je even niet gestoord wilt worden?
    • Doe wat je nu nodig hebt. Straks komt later.

Het effect van BH

Voor mij en voor veel van mijn cliënten blijven deze stappen van BH, Blijf Hier, de succesformule om om te gaan met een PDS aanval. Gaat het dan sneller over? Soms wel, soms niet.

Het is wel duidelijk dat wanneer je er hard tegen vecht of het stug probeert te negeren of bagatelliseren, dat de aanval wel degelijk langer duurt of soms juist sneller terugkomt.

De disclaimer hierbij is dat dit stappenplan geen garantie geeft dat het sneller beter wordt en ook niet makkelijker. Zoals ikzelf ook heb ervaren is het de eerste keren zelfs eng of spannend om hiermee aan de slag te gaan. Zeker de stap waarin je naar je pijn toe gaat ademen. Hiermee erken je de pijn en gaan de scherpe randjes er vaak vanaf. Maar jouw brein zal je de eerste keren flink blijven waarschuwen voor mogelijk ‘gevaar’. Want “pijn is gevaar en daar moet je van weg”. De amygdala, de alarmknop in ons brein, staat nu eenmaal strak afgesteld en kijkt alleen naar de korte termijn. Ons bewuste brein heeft daarom de belangrijke taak van reflecteren. Werkt dit vechten of vluchten? Of is er toch iets anders nodig? Wat ga jij proberen?

Samen aan de slag

Zoals gezegd zijn de stappen van BH niet peanuts. Daarom is dit een belangrijk onderdeel in de 1:1 trajecten rond het leven met PDS, waarin we samen deze stappen oefenen.

Meer weten over Flexibel Leven met PDS of ben je benieuwd naar wat ik voor jou kan betekenen? En wil je graag samen aan de slag? Plan gerust een vrijblijvende kennismaking in!

Interessant...

Ontvang nu het Compleat eBook Pakket GRATIS!

Bij inschrijving op de nieuwsbrief ontvang je de eBooks In 3 stappen Loskomen van Frustraties, De Buikpijn Checklist en de Gesprekshulp bij Werk en Buikklachten direct in je mailbox.

Compleat ebook pakket