“Dokter, ik ben die buikpijn en die opgezette buik zo zat. ’s Ochtends gaat het nog wel, maar in de loop van de dag wordt het erger. Elke dag weer!” De huisarts luistert naar je, stelt vragen over je klachten, hoe is het ontlastingspatroon, kost het veel moeite, voelt aan je buik. Na 10 minuten wordt het gesprek afgerond en krijg je een recept mee voor vezelzakjes. “Kijk maar even dit wat doet en ga maar naar de diëtist.”
Wanneer er sprake is van chronische buikklachten of prikkelbare darm syndroom (PDS) wordt er vaak als eerste naar voeding gekeken en wordt medicatie voorgeschreven. Logisch! We willen namelijk snel een oplossing en het liefst zonder al te veel veranderingen in ons leven. Zo is ons brein geprogrammeerd als het om problemen gaat: snel effect en graag direct met een goed gevoel als resultaat. Een snelle oplossing voor de korte termijn.
Vezels worden voorgeschreven, het FODMAP-traject wordt gestart. Maar wanneer dit niet effectief is of als naar verloop van tijd de klachten toch weer terugkomen, dan lopen de meeste mensen met PDS vast. Frustratie steekt de kop op, wat de klachten zelfs weer kan versterken.
Wat nu?! Een bredere kijk op PDS is nodig.
Een Bio Psycho Sociale kijk op PDS
In juni 2023 stond in het blad Prikkels van de PDSB een artikel over de Bio Psycho Sociale kijk op PDS, welke mij inspireerde dit artikel te schrijven. De Brein-darm as is bij de meeste mensen bekend; dit betreft de directe communicatielijn tussen je hersenen en je darmen via het zenuwstelsel. Een herkenbaar voorbeeld: je moet voor een flinke groep mensen spreken en vlak voor dat je op moet, krijg je buikpijn en moet je naar de wc rennen. Stress kan een direct effect op je buik hebben. En andersom werkt het ook: je hebt last van een buikgriep, buikpijn, diarree, misselijk. Je voelt je zowel lichamelijk als mentaal lamlendig.
PDS is dan ook niet alleen een biologisch verschijnsel: gericht op het fysieke lichaam. Het is ook gericht op:
- Psychologie > gevoelens, gedachten, belevingen etc
- Sociaal > de samenhang met jouw omgeving en relaties met anderen om je heen
Ofwel de Bio Psycho Sociale kijk.
En ook al zijn er steeds meer behandelmogelijkheden voor PDS, die niet alleen op voeding en medicatie richten, toch is de bredere kijk op PDS niet top of mind bij de gemiddelde (huis)arts.
Hoe vaak heeft jouw (huis)arts gevraagd naar moeilijke factoren in je leven, zoals de opvoeding van je kind, een (mentaal) zware baan, de overlast die je van buren ervaart, de mantelzorg voor je ouders, het effect van jouw klachten op jouw leven? Waarschijnlijk niet vaak. En dat is jammer. Psycho-sociale factoren hebben namelijk een grote invloed op veel aandoeningen. Niet alleen bij PDS. Stress, spanning, vermoeidheid ed binnen deze factoren kunnen direct klachten geven of aanwezige klachten versterken. De werking van de Brein-darm as geeft hiervoor de verklaring. Om deze reden gaat er in mijn trajecten juist veel aandacht naar het psycho-sociale deel van PDS.
Een andere kijk in de praktijk
Hoe ziet die bredere aanpak er in de praktijk uit? Je merkt het al tijdens de vrijblijvende kennismakingsintake; uiteraard stel ik vragen over het lichamelijke en medische deel. Welke klachten spelen er, welke onderzoeken zijn er al gedaan, welke diagnoses zijn gesteld, gebruik van medicatie en supplementen, welke diëten en andere behandelmethodes heb je al geprobeerd etc.
Een groot deel van de intake is een stuk persoonlijker. Wie ben je, wat doe je, dat is belangrijk voor je, wat is de impact van de klachten, diagnose en andere obstakels in je leven, op jou. Hoe ga je hiermee om.
Bij de start van het traject begin ik vaak met een voedings-klachtendagboek. Hierin houdt je voor 5 aaneengesloten dagen bij:
– wat en hoe laat je hebt gegeten en gedronken,
– wat waren je klachten en hoe laat had je die,
– hoe is je ontlastingspatroon,
– wat deed je aan beweging,
– hoe was het stresslevel, hoe zat je in je vel,
– en waren er nog bijzondere voorvallen die dag, had je een druk programma etc.
Kortom een brede, Bio Psycho Sociale, blik op jouw leven. Hiermee gaan we samen op zoek naar verbanden, wat de leidraad wordt van het traject.
Als daar een vraag ligt, kan voeding absoluut een onderdeel zijn van het traject. Maar dat hoeft dus niet. Wanneer je merkt dat je vooral vast loopt op angst voor klachten, dan gaan we uiteraard daarmee aan de slag en leer ik je vaardigheden in het omgaan met je klachten en met moeilijke emoties als angst.
Vaak genoeg maak ik ook mee, dat mensen totaal geen idee hebben waar ze ‘moeten’ beginnen. Ze hebben al diverse dingen geprobeerd, maar het heeft helaas weinig of geen effect gehad. Ook dan biedt het uitgebreide dagboek belangrijke inzichten, voor mij als behandelaar, maar zeker ook voor degene met PDS.
Wat de richting van het traject ook is, ik blijf altijd met die Bio Psycho Sociale blik kijken. En nog belangrijker, ik breng deze kijk ook over, zodat jijzelf eveneens met die brede en bovenal compassievolle blik naar je leven kan kijken. Hierdoor leer jijzelf sneller en breder verbanden te leggen tussen jouw klachten, welzijn en alles wat er in en om je heen gebeurd. Uitkomst hiervan (niet onbelangrijk): eindelijk weer grip op je leven!
Een coachtraject starten
Wat deze brede kijk tijdens mijn trajecten, zoals bij PDS, ondersteunt, is de OVeR methode. Ieder mens is uniek en heeft een eigen ‘gebruiksaanwijzing’. En soms begrijpen we die van onszelf niet helemaal of nemen we geen tijd om alles ‘door te lezen’. Zo kunnen er lichamelijke klachten ontstaan of zit je niet lekker in je vel. Om meer kennis te krijgen van jouw eigen ‘gebruiksaanwijzing’ heb ik de OVeR methode ontwikkeld.
OVeR staat voor Overtuigingen, Voeding en Rust; kennis van deze 3 pijlers zorgen weer voor balans en regie in je leven. Het is een dynamische methode waarmee je tijdens het traject met die brede Bio Psycho Sociale kijk naar jezelf en jouw leven leert kijken.
Zo ontwikkel je jouw eigen ‘gebruiksaanwijzing’. Met deze inzichten pak je de regie weer terug over je leven en weet je ook waar je mee aan de slag kan op momenten dat je even vastloopt.
Ben je toe aan een andere, bredere kijk op PDS? Wil je de regie over je leven weer terug pakken? Maak dan een afspraak voor een vrijblijvende kennismakingsintake. We bespreken tijdens deze kennismaking jouw hulpvraag. Ook vertel ik je meer over mijn werkwijze en kijken we samen naar wat bij jou past. Klik op onderstaande knop voor het contactformulier of mail naar info@compleat-coaching.nl.
