“Maar ik wil dit helemaal niet voelen!” Irma kijkt me van achter haar laptop een beetje wanhopig aan. We zitten inmiddels op de 4de sessie van haar traject en ze heeft al ongelooflijk veel geleerd. Ze kijkt nu anders naar lastige situaties, hoe ze die van binnen ervaart en hoe ze er op reageert. Ze is duidelijk metaal flexibeler en fitter aan het worden. Maar omgaan met moeilijke emoties is nog een ‘dingetje’.
Er staan komende tijd een aantal leuke dingen op de agenda, maar eigenlijk ziet ze er tegenop. Ze voelt eerder een emotie als spanning voor die afspraken, dan dat ze er met een vrolijk gevoel naar uitkijkt. Ook de gedachten hierover ‘kickboksen’ er flink op los in haar hoofd. Doodmoe wordt ze ervan. En eigenlijk wordt ze er ook geïrriteerd en verdrietig van. Nog meer emoties die ze niet wilt voelen!
Het gevecht tegen emoties
Uit privacy oogpunt is Irma uiteraard een fictieve naam. Maar het verhaal van ‘Irma’ is wel echt. Daarnaast herken ik haar verhaal bij véél van mijn cliënten en bovenal bij mijzelf. Ga maar na bij jezelf: er staan leuke dingen op de agenda. Bijvoorbeeld een weekendje weg, een uitje, een etentje. Activiteiten waarvan jijzelf weet dat het vaak leuk is en waarvan vooral anderen ook vinden dat jij ‘het leuk moet vinden’ (althans, dat roept je verstand).
Maar er zijn ook dingen die je niet zo leuk vindt aan de activiteit. Bijvoorbeeld: 2 volle dagen iedereen bovenop je lip hebben tijdens een weekendje weg, niet zeker weten of je op tijd bij een toilet kan zijn op dat evenement, niet zeker weten of alles veilig glutenvrij is in het restaurant. Dit brengt emoties als spanning, onzekerheid en bijvoorbeeld twijfel met zich mee. En die emoties of gevoelens overschaduwen het leuke vooruitzicht, oftewel: het is een domper op de voorpret. Net niet wat je wilt!
Nu is ons brein zo geprogrammeerd dat het weg wilt van alles wat we als negatief of gevaarlijk ervaren. Doe je niets aan… Dit is onderdeel van het oerbrein. Hierdoor hebben we de oertijd overleefd. Het heeft dus ook een hele belangrijke functie: onszelf beschermen.
Dus volautomatisch gaan we dan ook vechten tegen dat wat we niet willen, zoals die spanning of irritatie voelen. Daarmee krijgen we het idee dat we weer controle krijgen over onszelf. Vechten doen we vaak in een subtiele vorm, zoals het gevoel en de situatie te gaan overanalysere of we gaan piekeren of we gaan krampachtig relativeren. (Ja, zelfs relativeren is een controlestrategie: op de korte termijn is het supereffectief, maar we kunnen ons er vaak flink in verliezen, waardoor het juist averechts kan gaan werken).
Kortom: we gaan kickboksen met al die gedachten in ons hoofd. Super druk en super vermoeiend.
“Ja, zelfs relativeren is een controlestrategie”
Als reactie daarop ontstaan er nog meer moeilijke emoties. “Ik wil die spanning niet voelen, dat is toch gek! Helemaal niet terecht, doe niet zo idioot!” zeg je tegen jezelf. Vervolgens word je boos op jezelf. “Maar het is toch leuk?! Achteraf vind ik het altijd leuk. Waarom doe ik nou zo moeilijk…” zeg je vervolgens tegen jezelf. Inmiddels voel je je ook verdrietig worden, omdat je niet blij kan zijn.
Oef… herkenbaar? Je bent dus niet de enige. Russ Harris vertelt hierover in dit grappige, maar oh zo herkenbare, korte filmpje.
Ruimte maken voor een emotie
Russ Harris laat in het filmpje duidelijk zien, dat je ruimte hebt te maken voor die eerste moeilijke emotie, dat eerste lastige gevoel dat op komt zetten. Daarmee voorkom je stapeling van allerlei andere moeilijke emoties en dat scheelt een hoop energie.
Maar hoe doe je dat, ruimte maken voor een emotie…
We hebben het hier over de kern van accepteren. Ik noem het bewust bij het werkwoord, want het is iets wat je doet en niet een staat waar je in terecht komt. Veel mensen die ik hier over spreek hebben het idee dat acceptatie een staat is die (bijna) vanzelf ontstaat. “Dan is het over of is het goed.” Helaas is het niet zo makkelijk.
Ruimte maken voor een emotie draait om:
- Opmerken en voelen: hoe voelt het en waar in mijn lijf voel ik het.
- Benoemen: wat voel ik. Geef er taal aan. Het emotiewiel kan je hierbij helpen.
- En erkennen: Ja, ik voel nu … en het is oké dat ik dit nu voel, ook al vind ik het niet leuk.
Het doel: je vecht er niet meer tegen. Maar dat betekent niet dat het gevoel weg is of dat je je ineens zelfs goed voelt. Nee, dat rot gevoel is er nog steeds, maar doordat je er niet meer tegen vecht, wordt het niet zwaarder.
De golven van gevoelens
Wanneer je die ruimte aan de emotie kan geven, zal je merken dat je weer in de golven van het gevoel mee gaat. Een emotie komt en gaat altijd. Net als de golven van de zee.
Dat komt wederom door de werking van ons brein. Alleen door het gevecht wat we met de emotie voeren, wordt de golf hoger en langer gemaakt. Maak dus ruimte voor de emotie en ‘go with the flow’.
Samen aan de slag
Ik weet het; makkelijker gezegd dat gedaan… Inderdaad! Maar ik spreek inmiddels uit heel wat ervaring en ik weet daarom dat jij dit ook kan. Die emoties hebben je immers wat te vertellen. Hoe mooi zou het zijn als je die boodschap zonder gevecht kan ontvangen?
Tijdens het Flexibel Leven-traject gaan we hier uitgebreid mee aan de slag. Dit traject leert je omgaan met al het ongemak dat dagelijks op je pad komt: lichamelijke klachten (hoofdpijn, vermoeidheid, (chronische) pijn), lastige gedachten en moeilijke emoties. En tegelijk ga je ook weer contact maken met wat in het leven nu écht belangrijk is voor jou én je gaat stappen zetten om hiermee aan de slag te gaan.
Deze onderdelen komen ook aanbod tijdens het Je moet niks-leefstijlprogramma. Hierin leer je in de vorm van een cursus de benodigde (levens)vaardigheden om dit zelf toe te passen op de verschillende thema’s in jouw leven. Het mooie van deze cursus is dat het CRKBO-geregistreerd is en daarmee onder het opleidingsbudget van jou werkgever kan vallen!
Benieuwd naar wat ik voor jou kan betekenen? Plan een vrijblijvende kennismaking in! Dan kijken we samen wat het beste bij jou past.
