“Maar ik wil geen TRUCJES leren.”
“Ik heb er al zoveel gekregen en geen één werkt.” Met een vies gezicht kijkt Elly me aan. Snoepen, snaaien, snacken. Te pas en te onpas en vooral als ze niet lekker in haar vel zit. Daar vecht ze dagelijks mee en daar wil ze vanaf. Elly is al bij de nodige diëtisten, eetcoaches en (dieet)psychologen geweest voor haar eetgedrag. Maar ze blijft terugvallen. Sterker nog, het wordt alleen maar erger. De faalangst begint te overheersen…
Dit gevecht duurt inmiddels een jaar of 10. En de grens is bereikt. Het beheerst nu echt haar leven en dat gunt ze zichzelf niet. Ze heeft al zo vaak geprobeerd om een gezondere leefstijl toe te passen. En beetje bij beetje lukte het. Ze viel af en voelde zich beter. Maar na een tegenslag lukt het haar niet om het weer op te pakken en haar gedrag te veranderen.
De oorzaak achterhalen
Dankzij een intensief traject bij een dieetpsycholoog weet Elly inmiddels de oorzaak van haar eetgedrag: een jeugdtrauma en perfectionisme. EMDR heeft geholpen bij het verwerken van het trauma. Dat heeft veel verlichting gegeven. “Maar dat perfectionisme blijft hangen.” vertelt ze tijdens de intake. Van kleins af aan voelt ze een prestatiedruk. Complimenten waren thuis erg schaars. Dag in dag uit liep ze op haar tenen in de hoop een beetje bevestiging te krijgen. Dit patroon heeft zich ook in haar volwassen leven voortgezet. Dat weet ze. Maar toch is deze kennis niet voldoende om te stoppen met het snoepen en snaaien. Emotie eten blijft een ding, een groot ding.
(Eet)gedragstherapie, jakkie?!
Nadat ze uitgebreid haar verhaal heeft gedaan, begin ik te vertellen wat ik voor haar zou kunnen betekenen. “Eet Gedragstherapie?” weer kijkt Elly me vies aan. Ik leg uit wat het inhoud. Ik vertel dat ik altijd praktisch begin. We starten met een uitgebreide anamnese om zicht te krijgen op haar inname en eetgedrag. En stapje voor stapje gaan we vervolgens de ‘diepte’ in om haar gedrag te veranderen. Zo komen die persoonlijke triggers voor het snoepen en snaaien steeds meer aan het licht. En daar gaan we mee aan de slag.
Ik vertel haar dat ze bij al die triggers handvatten gaat ontdekken, die gaan helpen het eetgedrag meer onder controle te krijgen. Als voorbeeld geef aan ik dat we kunnen gaan ontdekken hoe ze anders met perfectionisme om zou kunnen gaan. “Maar ik wil dus echt geen trucjes leren. Die werken gewoon niet.”
Van trucje naar ‘natuurlijk gedrag’
Dat kan ik alleen maar beamen. Als iets een geforceerd trucje blijft dan zal het nooit een vaardigheid of natuurlijk gedrag worden. Laat staan een automatisme. Het moet wel bij je passen. Het moet in lijn zijn met jouw waarden, met wat voor jou echt belangrijk is. Alleen dan WERKT een trucje. En alleen dan kan een trucje overgaan in een nieuwe vaardigheid.
Maar het begint wel met een trucje. Zo is het leren fietsen ook begonnen. Jij ging op de fiets zitten, zonder zijwieltjes. En iemand anders hield de fiets vast. Jij begon te trappen terwijl diegene nog steeds de fiets in evenwicht hield en met je mee rende. Als je een beetje vaart had liet diegene los en… viel je om na een paar keer aarzelend te hebben getrapt. Stom trucje, dacht je waarschijnlijk.
Totdat je weer op de fiets klom en elke keer merkte dat je steeds een stukje verder kwam. Na de zoveelste keer te zijn gevallen ontdekte je dat als je zonder aarzelen door blijft trappen, je niet valt! Misschien wat gespannen, maar zonder aarzelen blijf je doortrappen. En zo heb je leren fietsen! Met vallen en opstaan en vooral met een erg onwennig gevoel in het begin. Maar hoe spannend het ook voor je was, je hebt het wel geleerd. Omdat het belangrijk voor je was. Want die zijwieltjes fietsten niet erg lekker en waren al helemaal niet zo stoer. Zo werd het trucje een vaardigheid.
Wat bij jou past is persoonlijk
Maar welk trucje bij jou past blijft heel persoonlijk. Voor mij werkt mindfulness bijvoorbeeld erg goed. Maar het ‘trucje’ stil zitten en mediteren weer niet. Begrijp me niet verkeerd; mediteren kan heel goed werken. Het is alleen niets voor mij. De kracht van mindfulness zit ‘m voor mij in het niet oordelen, even volledig in het moment zijn. Gewoon met mijn volle bewustzijn. Al wandelend in het bos, spelletje spelend met de kids, genietend van een boek of tijdens het schrijven van bijvoorbeeld deze blog.
En daarin zit de truc van een werkend trucje. Een trucje voelt niet meer geforceerd als het dus bij je past. En dat kan je alleen maar ontdekken als je het gaat uitproberen. Nadat ze dit zo aanhoorde, was Elly bereidt te starten met therapie voor eetgedrag.
Het gaat niet vanzelf
Voordat een werkend trucje een vaardigheid of natuurlijk gedrag wordt, gaat er wel wat tijd overheen. Je hebt er energie en aandacht in te steken. Discipline helpt ook mee. “Maar waar haal ik dat vandaan?!” Het mooie is, dat wanneer jij iets aan het doen bent wat belangrijk voor je is, datgene jou juist die nodige discipline geeft. Die drive zit al in je, als je weet, als je voelt waar je het voor doet. En natuurlijk helpt het als je naasten je hierbij kunnen steunen.
Maar gun jezelf vooral deze leerweg. Want tegenslagen zal je tegenkomen. Zo is het leven. De ene periode wat vaker van de ander. En zodra je na een tegenslag zonder oordeel weer oppakt waar je al mee bezig was, dan gaat het steeds een beetje makkelijker. Net als fietsen.
Hoe het nu met Elly is
Rust… Dat is wat ze nu veel meer ervaart. En balans. Balans in haar leefpatroon en eetgedrag. Ze heeft soms nog wel eens een momentje van snaaien. Maar in de meeste gevallen ziet ze deze momenten van tevoren aankomen en kan ze het nu voorkomen. Elly staat inmiddels meer in contact met haar gevoel. Ze is zich bewuster van haar emoties en van de sensaties in haar lijf. Ze vecht er niet meer tegen. Door ze juist te omarmen is haar ongewenste gedrag om de snoepen en snaaien minder geworden. En die trucjes? Ze heeft er een aantal ontdekt die voor haar werken. Die helpen de balans en rust te behouden.
Zelf aan de slag?
Wil jij net als Elly ook aan de slag met het aanpakken van ongewenst gedrag? Wil jij weten wat eetgedragstherapie voor jou kan betekenen? Wil je ontdekken welke trucjes voor jou wel werken? Maak dan een afspraak voor een vrijblijvende intake. Stuur een berichtje via het contactformulier.
