Drie uur ’s nachts. Ik word wakker van het weer buiten. De wind giert langs de huizen, de rolluiken rammelen, de dakkapel kraakt, de kat is onrustig. Storm op komst…
Het stormt ook ik mijn hoofd. “Oh jee, als dit maar goed gaat!” denk ik paniekerig. In gedachten zie ik de rolluiken al op half zeven hangen, de zonnepanelen van de dakkapellen geslingerd worden en lekkages op mijn dure matras. Rustig weer in slaap vallen kan ik wel vergeten. Doemdenken dreigt de overhand te nemen.
Hoe krijg je grip op Doemdenken?
Het woord Doemdenken werd begin jaren tachtig geïntroduceerd door het Simplistisch Verbond van Van Kooten en De Bie en is nog steeds een populair begrip. Bedoelt om de sombere gedachten over de maatschappij aan te duiden, maar in bredere zin word het ook gebruikt voor gedachten die de ergste uitkomst voorspellen (“Die storm gaat vast mijn huis helemaal verwoesten”). Je snapt dat dit een hoop onrust met zich meebrengt. Vaak heftige gedachten die je flink aan het piekeren kunnen brengen.
Je zou het niet zeggen, maar toch heeft het ergens wel een functie. De intentie van die heftige gedachten maakt je in eerste instantie namelijk alert. Alert om in actie te komen wanneer nodig. Maar opgeslokt worden door die gedachten brengt je juist niet verder. Sterker nog, je raakt er alleen maar meer gestrest door. En dat voedt weer emoties als angst, maar doet ook lichamelijke klachten toenemen.
Kortom: tijd om hier iets aan te doen. Dus ben jij een doemdenken en raak je nog weleens meegesleurd in die gedachten? Dan heb ik 4 waardevolle stappen voor je om er weer grip op te krijgen:
1. Reality check
Zoals ik al vertelde; er ligt altijd een positieve intentie onder die eerste gedachten. Onderzoek eens bij jezelf wat die intentie is. Voor mij was het om in ieder geval alert te zijn op mogelijke gevaren en defecten. Toen het licht werd heb ik bijvoorbeeld het een en ander in en om het huis gecheckt. Die afspraak heb ik met mezelf gemaakt op het moment dat ik ’s nachts wakker werd van die storm. Daar heb ik namelijk controle op. En daar gaat het hierom: weten waar je wel en niet controle op hebt. Stel jezelf dus de vraag of je er op dat moment echt iets aan kan doen en beantwoord deze vraag eerlijk. Zo weet je of je er nog energie in moet steken of niet.
2. Maak even contact met je lijf
Je gedachten-‘storm’ brengt je weg van jezelf. Je wordt naar die zwarte kijk op de toekomst gebracht, weg bij jouw eigen persoon. Je oordeelt alles wat er op dat pad komt. Dat slurpt energie! Daarom raad ik je aan om als tweede stap even terug te komen bij jezelf. Voel even je lijf. Doe een korte bodyscan: beweeg je handen en voeten, merk eens op hoe dat voelt, leg je hand op je buik en borst. Volg je ademhaling een paar keer. In en uit… In en uit…
3. Maak ruimte voor je emoties
Die doemgedachten kunnen ook een loopje nemen met je emoties. Bij die nare beelden en gedachten kan je best weleens overmand raken door angst. Zo werkt ons brein nu eenmaal. Daar tegen vechten werkt averechts. Hoe langer je ze probeert te onderdrukken, des te harder komen ze terug. (Net als een strandbal die je onder water probeert te houden…) Dus erken je emoties en maak er ruimte voor. Dat doe je door even stil te staan bij de plek in je lijf waar je die emotie(s) voelt. Voel je het in je hoofd, je buik, je tenen? Maakt niet uit waar, dat is heel persoonlijk. Ga met je aandacht naar die plek(ken) en adem er naar toe. Maak in gedachten die plek wat groter, zodat er meer ruimte is voor die emotie. Door hier alleen al even bij stil te staan, stop je automatisch met vechten tegen de emotie(s).
4. Codenaam
Tot slot helpt het om afstand te nemen van die doemgedachten. Je weet inmiddels dat het niet helpt om er helemaal in meegesleurd te worden. Het lost niets op. De intentie van die gedachten ken je ook en als het nodig is, handel je daarnaar. Meer is niet nodig. Dus om te kunnen relativeren en om niet mee te gaan in die doemgedachten, helpt het om er nu afstand van te gaan nemen. Dat doe je bijvoorbeeld door tegen jezelf te zeggen “Hé, ik merk op dat ik de gedachten heb dat… (mijn huis verwoest zal worden)”. Een andere optie is om die specifieke gedachten een codenaam te geven. Die van mij heb ik Willy Wervel genoemd. Gebruik hierbij gerust humor. Dat relativeert namelijk nog meer!
Andere scenario’s voor doemdenken
Het is inmiddels half zes ‘s ochtends vroeg. Ik weet wat ik straks doe als het licht is. En verder laat ik de Willy Wervel-gedachten voor wat ze zijn: gewoon een stel woorden. In gedachten heb ik ook deze blog geschreven. Want ik weet dat er genoeg mensen worstelen met doemgedachten. En misschien gaat het dan niet over een storm, maar over een familielid of vriend, een pandemie, over je gezondheid (bijvoorbeeld doemgedachten als “mijn buikklachten zullen nooit over gaan” of “ik zal nooit van die eetbuien afkomen”). Daar zijn deze stappen allemaal bij te gebruiken. Stappen die weer leiden naar grip en rust.
Samen aan de slag
Merk je dat je hiermee blijft worstelen. Dat jouw doemgedachten je blijven opslokken. Plan dan een vrijblijvende kennismakingsintake. Dan kan jij je verhaal en obstakels vertellen en gaan we samen kijken hoe we hier jouw weg in kunnen vinden. Want die rust die je krijgt als je grip krijgt op doemdenken, die gun ik jou ook.
